Πτώση της ακοής, εμβοές

Οξεία διαταραχή της ακοής

(Πτώση της ακοής, εμβοές)

Αν εμφανιστεί αιφνίδια μείωση της ακοής και δεν οφείλεται σε βύσμα κυψέλης (“κερί”) ή υγρό στο μέσο αυτί, μιλάμε για “αιφνίδια πτώση της ακοής” ή “αιφνίδια κώφωση”. Το τύμπανο και το μέσο αυτί δείχνουν απόλυτα φυσιολογικά. Η διαταραχή βρίσκεται στο έσω αυτί, δηλαδή εκεί που βρίσκονται τα αισθητικά κύτταρα του αυτιού. Τα κύτταρα αυτά μετατρέπουν τα ηχητικά κύματα σε ηλεκτρικά ερεθίσματα που με τη σειρά τους μεταβιβάζονται στο ακουστικό νεύρο.

Η πτώση της ακοής εμφανίζεται συνήθως με θόρυβο στα αυτιά (=εμβοές). Ένας θόρυβος στο αυτί (εμβοή) μπορεί όμως να εμφανιστεί και μόνος χωρίς συνοδό απώλεια της ακοής. Πολλές φορές εμφανίζεται και ως αίσθημα πίεσης στο αυτί, συχνά με ίλιγγο ή συγκεχυμένη ακοή.

          Για την αιτιολογία της αιφνίδιας απώλειας ακοής δεν υπάρχουν ακόμη σίγουρες γνώσεις. Ως πιθανές αιτίες συζητούνται προς το παρόν: μια ιογενής λοίμωξη του έσω ωτός, μια διαταραχή αιμάτωσης του έσω ωτός και μια αυτοάνοση διεργασία δηλαδή ένα είδος αντίδρασης του αμυντικού συστήματος εναντίον του έσω ωτός. Ως εκλυτικοί παράγοντες συζητούνται επίσης: προβλήματα της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, της κροταφογναθικής άρθρωσης όπως και ψυχική επιβάρυνση στην ιδιωτική ή επαγγελματική ζωή.

          Η αιφνίδια πτώση της ακοής μπορεί μερικές φορές να είναι σημείο μιας άλλης πάθησης. Για να αποκλείσουμε τέτοιες παθήσεις, απαιτούνται εκτός από τον ακοολογικό έλεγχο και άλλες εξετάσεις όπως έλεγχος του λαβυρίνθου, συγκεκριμένες αιματολογικές εξετάσεις, εξέταση του ακουστικού νεύρου (λόγω της επιβάρυνσης με θόρυβο γίνεται 3 εβδομάδες μετά το επεισόδιο πτώσης της ακοής), μια ορθοπεδική εκτίμηση και πιθανότατα θεραπεία της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, όπως και οδοντιατρική -γναθοχειρουργική εκτίμηση της κροταφογναθικής άρθρωσης. Ανάλογα με τα αποτελέσματα της εξέτασης του ακουστικού νεύρου και του λαβυρίνθου, μπορεί μερικές φορές να απαιτείται και μαγνητική τομογραφία.

          Εφόσον η αιτία της αιφνίδιας πτώσης της ακοής δεν είναι ξεκάθαρη, δεν είναι και εφικτή μια αιτιολογική θεραπεία. Γνωρίζουμε ότι η πτώση της ακοής (όπως και οι οξείες εμβοές), σε ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό, υποχωρούν και χωρίς θεραπεία. Για τον τρόπο αντιμετώπισης όπως και για την αναγκαιότητα της θεραπείας δεν υπάρχουν σύμφωνες απόψεις. Μια ακριβή πρόβλεψη για την αποκατάσταση δεν είναι εφικτή, διότι οι μελέτες διαφόρων κλινικών σε πολλά κράτη, δίνουν διαφορετικά αποτελέσματα. Κάνοντας μια αδρή εκτίμηση μπορούμε να πούμε ότι η πτώση της ακοής με ή χωρίς εμβοές υποχωρεί μερικώς ή πλήρως, χωρίς θεραπεία σε ποσοστό 50 – 60% και με θεραπεία σε ποσοστό 70 – 80%.

          Η αιφνίδια πτώση της ακοής δεν αντιμετωπίζεται το ίδιο σ’ όλες τις χώρες. Σ’ αυτήν την όχι τόσο ικανοποιητική κατάσταση, η Γερμανική Εταιρεία Ω.Ρ.Λ. συνιστά:

• Μείωση των στρεσσογόνων παραγόντων
• Ρύθμιση διαταραχών του κυκλοφορικού συστήματος
• Ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων που αυξάνουν την αιμάτωση (οροθεραπεία)
• Κορτιζόνη
• Από του στόματος αγωγή με φάρμακα που αυξάνουν την αιμάτωση.
• Επικουρική θεραπεία με υπερβαρικό οξυγόνο (η αποτελεσματικότητα εκτιμάται διαφορετικά), φυσιοθεραπεία της αυχενικής μοίρας της σπονδυλική στήλης, φυσιοθεραπεία.
• Εφικτή είναι και η αντιμετώπιση στο Ιατρείο.
• Σε σοβαρή ψυχοσωματική επιβάρυνση και σε δύσκολα περιστατικά συνιστάται η ενδοκλινική/ ενδονοσοκομειακή αντιμετώπιση.

          Μείωση των στρεσσογόνων παραγόντων σημαίνει εκτός των άλλων και αποφυγή σωματικής κόπωσης. Είναι λοιπόν απαραίτητη σε περίπτωση πτώσης της ακοής και σε οξείες εμβοές η χορήγηση “αναρρωτικής άδειας”. Αν στο περιβάλλον του ασθενή (σπίτι), δεν είναι εφικτή μια επαρκής ξεκούραση και ηρεμία συνιστάται η ενδονοσοκομειακή/ ενδοκλινική αντιμετώπιση. Εκεί μπορούμε να εφαρμόσουμε πιο επιθετική αγωγή απ’ ότι στο ιατρείο.

Μπορούν για παράδειγμα να γίνουν 2 ενδοφλέβιες εγχύσεις την ημέρα με μεγαλύτερη διάρκεια χορήγησης και μπορούν να χορηγηθούν και φάρμακα τα οποία στο ιατρείο θα αποφεύγονταν λόγω των πιθανών επιπλοκών (π.χ. Novocainιδιαίτερα για τις εμβοές).

          Συγκεκριμένες ουσίες που επιβαρύνουν το έσω αυτί θα πρέπει να αποφεύγονται όπως καφεΐνη (καφές), Νικοτίνη (τσιγάρο), Κινίνη (ποτά όπως Bitter – Lemon), Ασπιρίνη ή άλλα φάρμακα τα οποία περιέχουν ακετυλοσαλικυλικό οξύ. Παθολογικές καταστάσεις όπως υπέρταση και αυξημένο σάκχαρο θα πρέπει να ρυθμιστούν καλά. Θα πρέπει να κοιμάστε ικανοποιητικά και κατά τη διάρκεια της ενδοφλέβιας αγωγής (οροθεραπείας) να αποφεύγετε την έντονη σωματική κόπωση.

Σε εμβοές συνιστάται να αποφεύγεται το πολύ ήσυχο περιβάλλον. Φυσιολογικός θόρυβος απ’ το περιβάλλον ή μουσική “στο βάθος” βοηθούν στο να μειώνεται η υποκειμενική αντίληψη των εμβοών. Τέτοιοι “ανταγωνιστικοί θόρυβοι” είναι σημαντικοί ώστε να τραβήξουν την προσοχή μας από τις εμβοές και μπορούν να συμβάλλουν ώστε οι εμβοές να μη γίνουν χρόνιες.

          Η θεραπεία θα πρέπει να αρχίζει τις πρώτες 7 ημέρες μετά την εμφάνιση της πάθησης, διότι σε καθυστερημένη έναρξη της θεραπείας η πιθανότητα υποχώρησης των συμπτωμάτων είναι σαφώς μικρότερη.

Δυστυχώς δεν μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι με άμεση και επιθετική αντιμετώπιση, θα βελτιωθεί η ακοή και θα εξαφανιστούν οι εμβοές. Οι πιθανότητες βελτίωσης εξαρτάται και από το βαθμό πτώσης της ακοής (σε μεγάλη πτώση ή αιφνίδια κώφωση η πρόγνωση είναι χειρότερη απ’ ότι σε μικρότερη). Η καλύτερη πρόγνωση υπάρχει σε μικρή και χαμηλών συχνοτήτων πτώση της ακοής, αν και συνήθως τέτοιες καταστάσεις συχνά υποτροπιάζουν.

          Η συνολική διάρκεια θεραπείας είναι 10 ημέρες, μπορεί όμως να διακοπεί νωρίτερα αν έχουμε υποχώρηση των συμπτωμάτων.

Ο Ωτορινολαρυγγολόγος σας

Μπούρας Νικόλαος